Zasiłek rodzinny

Czym jest zasiłek rodzinny

Zasiłek rodzinny jest świadczeniem rodzinnym, które ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:

rodzicom, jednemu z rodziców, albo opiekunowi prawnemu dziecka,
opiekunowi faktycznemu dziecka,
osobie uczącej się - oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony

jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 674,00 zł lub kwoty 764,00 zł w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłków rodzinnych nie oznacza automatycznie utraty tych świadczeń. W przepisach obowiązuje tak zwana zasada „złotówka za złotówkę”, co oznacza, że przy przekroczeniu kryterium dochodowego świadczenia są wypłacane w wysokości różnicy między wysokością wszystkich świadczeń (zasiłków wraz z dodatkami), a kwotą, o którą kryterium zostało przekroczone.

Przykładowo:
w przypadku ubiegania się o zasiłek rodzinny dla dziecka do ukończenia 5 roku życia, po przekroczeniu kryterium dochodowego o 20 zł, zasiłek rodzinny będzie pomniejszony o 20 zł i wypłacany w kwocie75 zł miesięcznie.
w przypadku ubiegania się o zasiłek rodzinny dla trojga dzieci do ukończenia 5 roku życia, po przekroczeniu kryterium dochodowego o 20 zł, łączna wysokość zasiłków będzie pomniejszona o 20 zł i wypłacana w kwocie 265 zł miesięcznie (95 zł x 3 - 20 zł).

Komu przysługuje zasiłek rodzinny

Zasiłek rodzinny przysługuje:

na dziecko:
- do ukończenia 18 lat
- w wieku powyżej 18 lat do 21 lat pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole,
- do 24 lat jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej pod warunkiem, że ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności;
osobie uczącej się - jeżeli uczy się w szkole lub w szkole wyższej, nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka do świadczeń rodzinnych świadczenia te wypłaca się temu z rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka, który pierwszy złożył wniosek.
Jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, świadczenia rodzinne wypłaca się temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje.

Prawo do zasiłku rodzinnego przyznaje się na podstawie dochodu z poprzedniego roku. Jednakże aby ustalić aktualną sytuację osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny, bierze się również pod uwagę dochód utracony i/lub uzyskany przez osobę wnioskującą oraz pozostałych członków rodziny.
Organ wypłacający zasiłek rodzinny pomniejszy dochód rodziny o dochód utracony na skutek:

uzyskania prawa do urlopu wychowawczego,
utraty prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
utraty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
utraty zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
wyrejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania
utraty zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
utraty zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych;

zaś z drugiej strony ma obowiązek do dochodu rodziny doliczyć dochód uzyskany wskutek zakończenia urlopu wychowawczego oraz uzyskania prawa do świadczeń lub osiągania dochodów z tytułów wskazanych powyżej w puntach 2 do 6.

Wobec powyższego do wniosku o zasiłek rodzinny należy dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające utratę lub uzyskanie dochodu przez wnioskodawcę.

Do dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia rodzinne nie są wliczane stypendia za wyniki w nauce i sporcie.

Kiedy zasiłek nie przysługuje

Zasiłek rodzinny nie przysługuje jeżeli:

dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim,
dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej,
osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko
osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostały zasądzone alimenty na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

Ile wynosi zasiłek rodzinny

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:

95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku;
135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatki do zasiłku rodzinnego

Osoby, które mają prawo do zasiłku rodzinnego na dziecko mogą, jeśli spełniają określone ustawowo warunki - otrzymać dodatki do zasiłku rodzinnego.
Dodatki do zasiłku rodzinnego to:

dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka jest świadczeniem jednorazowym. Przysługuje on matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka (do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli dodatek nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka).
Dodatek ten przysługuje w wysokości 1.000,00 zł za każde urodzone dziecko.
Przy ubieganiu się o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, wymagane jest przedłożenie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że matka dziecka pozostawała pod opieką lekarską przez okres co najmniej od 10 tygodnia ciąży do porodu.
Zdarza się, że matka o ciąży dowiedziała się później i z przyczyn zdrowotnych nie jest w stanie udokumentować opieki lekarskiej od 10 tygodnia ciąży. W takim wypadku w odwołaniu od decyzji odmownej należy wykazać, że był to warunek niemożliwy do spełnienia. Pozostawanie pod opieką lekarską, od co najmniej 10 tygodnia ciąży jest wymagane dla jeszcze jednego świadczenia - jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Dlatego argumenty do odwołania będą dokładnie takie same. W dziale Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, znajdziecie, oparte na przykładzie „z życia wziętym” wskazówki do treści odwołania.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem podczas urlopu wychowawczego

zobacz urlop wychowawczy

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, przysługuje:

samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ: drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany lub powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone (osoba samotnie wychowująca dziecko to w rozumieniu ustawy panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem);
osobie uczącej się jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją (osoba ucząca się to w rozumieniu ustawy osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony);

Wysokość dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosi 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje:

matce lub ojcu,
opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka,

w sytuacji, gdy w rodzinie wychowuje się troje lub więcej dzieci.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje w wysokości 95,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:

do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,
powyżej 16. roku życia do ukończenia 24. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługuje miesięcznie, a jego wysokość uzależniona jest od wieku dziecka i wynosi:

90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne ("zerówka").

Dodatek wypłaca się jeden raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się:

w związku z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny, a także obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności albo
w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny, a także obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym szkole ponadgimnazjalnej

Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki, od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
Wysokość dodatku z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania wynosi:

113,00 zł miesięcznie na dziecko w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
69,00 zł miesięcznie na dziecko w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.

Wnioski można pobrać:

w siedzibie Działu Świadczeń Rodzinnych w Rybniku przy ulicy Raciborskiej 20
ze strony internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej